Bài thực hành 7: Tưởng tượng Tiêu cực: Lường trước Tình huống xấu
👉TẢI EBOOK PDF SÁCH "THE DAILY STOIC" TIẾNG VIỆT BẢN MỚI 2022
👉TẢI EBOOK PDF SÁCH "SỔ TAY CHỦ NGHĨA KHẮC KỶ - TƯ TƯỞNG VƯỢT THỜI ĐẠI ĐỂ GẶT HÁI SỨC BẬT TINH THẦN, TỰ TIN VÀ ĐIỀM TĨNH"
“Khi không được chăm sóc, tinh thần nên được rèn luyện trở nên cứng rắn hơn để chuẩn bị cho tình huống xấu; khi Vận mệnh còn đối xử khá nhẹ nhàng thì tinh thần nên chuẩn bị trước cho cú ra đòn của Vận mệnh. Trong thời bình, người lính vẫn diễn tập, vẫn đào đất kể cả khi không có kẻ thù, vẫn rèn luyện với những bài tập cực hình không cần thiết; đó là để người lính không bị lép vế khi đánh trận. Nếu muốn trở thành một người không nao núng trước khủng hoảng, hãy chuẩn bị và rèn luyện trước khi khủng hoảng đến.”
– SENECA
Bạn có dự trù để ngăn chặn những tình huống xấu xảy ra?
Khả năng cao là có. Tôi cũng vậy. Nhưng cho dù chúng ta có cố gắng thế nào đi chăng nữa, thì một số điều tồi tệ vẫn sẽ đến. Đó là lý do mà bài thực hành này rất hữu ích. Tưởng tượng tiêu cực là một bài tập của trí tưởng tượng: bạn thấy trước tình huống xấu. Nó giúp bạn giữ bình tĩnh và đối phó hiệu quả với bất cứ điều gì cuộc sống ném vào bạn.
Một mục tiêu quan trọng của những người theo Khắc kỷ là có thể giữ bình tĩnh và suy nghĩ thấu đáo ngay cả khi đối mặt với nghịch cảnh. Để bạn có thể thể hiện giá trị đạo đức qua phiên bản tốt nhất của bản thân – thay vì hoảng sợ và phát điên.
Điều này cần được luyện tập. Những người theo chủ nghĩa Khắc kỷ đã sử dụng tưởng tượng tiêu cực để rèn luyện bản thân duy trì sự bình tĩnh và đối phó tốt ngay cả trong những tình huống khó khăn. Họ lường trước tình huống và tránh bị thực tế vả vào mặt, giữ được sự bình thản, áp dụng những nguyên tắc triết học căn bản, và thể hiện các giá trị đạo đức tốt hơn.
Bài tập này có thể coi như là sự lo xa. Trước khi bạn bắt tay làm điều gì đó, hãy tự hỏi bản thân:
⦁ Tình huống xấu nào có thể xảy ra?
⦁ Trở ngại nào có thể xuất hiện?
⦁ Tôi có thể gặp khó khăn ở đâu?
Đó là cách luyện tập tinh thần thép. Bạn chuẩn bị tinh thần để đối mặt với những tình huống khó khăn đã lường trước kể cả khi mọi thứ vẫn tốt đẹp, để có thể sẵn sàng khi mọi thứ trở nên tồi tệ. Đó là cách bạn tránh bị quật ngã, như cách Ryan Holiday đã diễn đạt:
“Sự quật ngã – cảm giác rằng chúng ta hoàn toàn bị sốc và choáng váng bởi một sự việc – thể hiện rằng ngay từ đầu ta đã không lường đến tình huống xấu.”
Bằng cách lường trước các tình huống thử thách, bạn chuẩn bị tinh thần để không cảm thấy bị đè bẹp và bất ngờ nếu chúng xảy ra. Và bạn sẽ có thể trở thành phiên bản tốt nhất của mình.
Về cơ bản, bạn hình dung trong đầu những viễn cảnh tồi tệ có thể xảy ra trong tương lai. Hỏi bản thân điều tồi tệ nào có thể xuất hiện, trước khi bạn bắt đầu chuyến đi, ra mắt sản phẩm hoặc hẹn hò. Bạn tưởng tượng những điều tiêu cực đó như thể đang xảy ra ngay bây giờ. Khi bạn thấy những điều tồi tệ đang xảy ra ngay trong đầu mình, bạn cố gắng giữ bình tĩnh và phản ứng theo cách tốt nhất có thể.
Chú ý: Thuật ngữ “tưởng tượng tiêu cực” có thể gây hiểu lầm. Ở góc thứ hai của Tam giác Hạnh phúc Khắc kỷ, những thứ bên ngoài không tốt cũng không xấu, mà là vô thưởng vô phạt. Đó mới là cơ sở của của bài thực hành này – không có bất hạnh nào là xấu vì nó nằm ngoài tầm kiểm soát của ta. Chỉ có phản ứng của chúng ta với nó là tốt hoặc xấu, đây là phạm trù ta cần luyện tập, để có thể phản ứng lại sự việc với những phẩm chất tốt.
Thêm nữa: Bạn có thể thắc mắc liệu tưởng tượng tiêu cực có giống với các bài tập trước hay không. Bạn đúng rồi đó. Nhắc nhở bản thân về sự vô thường, về cái chết của chính bạn và mọi thứ bạn có chỉ là sự vay mượn, tất cả đều là hình thức tưởng tượng tiêu cực.
Bây giờ, hãy để Seneca nhắc bạn rằng, “Vận mệnh đánh úp kẻ không biết lường trước. Người luôn đề phòng có thể phòng ngự một cách dễ dàng.”