Bài thực hành 13: Làm tốt các Vai trò được giao
👉TẢI EBOOK PDF SÁCH "THE DAILY STOIC" TIẾNG VIỆT BẢN MỚI 2022
👉TẢI EBOOK PDF SÁCH "SỔ TAY CHỦ NGHĨA KHẮC KỶ - TƯ TƯỞNG VƯỢT THỜI ĐẠI ĐỂ GẶT HÁI SỨC BẬT TINH THẦN, TỰ TIN VÀ ĐIỀM TĨNH"
“Hãy nhớ nhà ngươi chỉ là một diễn viên trong một vở kịch của biên kịch, ngắn dài do biên kịch quyết. Nếu biên kịch muốn ngươi làm kẻ ăn xin, hãy đóng vai kẻ ăn xin thật xuất thần, tương tự nếu như ngươi được giao vai diễn một kẻ què quặt, một kẻ thống trị hoặc thường dân. Đó là mục đích của ngươi: Đảm nhiệm thật tốt vai trò được giao. Việc ngươi được giao vai nào là do người khác quyết định.”
– EPICTETUS
Mỗi người chúng ta đều có những vai trò khác nhau: một cá nhân, một công dân toàn cầu, một người cha hoặc người mẹ, con trai hoặc con gái, anh hoặc chị em, chồng hoặc vợ, bạn hoặc thù, giáo viên hoặc học sinh, hàng xóm hoặc kẻ lạ, trẻ hoặc già.
Vai trò của chúng ta không giống nhau. Ngay cả khi có hai đứa con trai; người bố trong mắt đứa này thì đầy cảm thông và tốt bụng, còn người bố trong mắt đứa còn lại thì chán nản và hung hăng. Vì vậy, vai trò của mỗi người là khác nhau.
Mỗi người có vai trò và nhiệm vụ cụ thể. Giống như một diễn viên trong vở kịch, bạn phải thể hiện tốt vai diễn được giao, ngay cả khi bạn không thích nó. Hành động phù hợp với vai trò của bạn. Bạn có khả năng sử dụng lý trí và bạn có thể tự do lựa chọn hành động của mình, vì vậy bạn có thể thực hiện tốt vai trò của mình.
Những vai trò đó thường có mối quan hệ với nhau. Nếu bạn là con gái, vai trò của bạn là trở thành một người con gái ngoan ngoãn trong mối quan hệ với cha mẹ. Vai trò của mẹ bạn trong mối quan hệ với bạn là trở thành một người mẹ tốt. Vai trò của người mẹ trong mối quan hệ với cha bạn là trở thành một người vợ tốt.
Epictetus nói rằng nếu bạn hoàn thành trọn vẹn nghĩa vụ của mình đối với người khác, thì bạn đang sống hòa hợp với thiên nhiên, đó là con đường trực tiếp dẫn đến một cuộc sống hạnh phúc và trôi chảy.
Tập trung vào khía cạnh của bạn thôi. Có thể bạn là một người con gái tuyệt vời, nhưng bố bạn không phải là một người cha tuyệt vời và ông ấy không thể hiện tốt vai trò của mình. Điều đó không liên quan gì đến bạn. Bạn đã được giao vai diễn là một đứa con gái và phải đảm nhiệm vai diễn này thật tốt. Bạn chỉ cần làm tốt phần của mình. Thế là đủ rồi.
Hãy làm tròn bổn phận của con gái ngay cả khi bố bạn không làm tròn nghĩa vụ của mình với tư cách là một người cha đối với bạn. Đây là thiệt thòi của người đó, không phải của bạn. Ông ta đang tự gây thiệt hại cho chính mình bằng cách không sống thuận đạo. Nếu ông ta làm tổn thương bạn, ông ta phải trả giá bằng cách này hay cách khác. Bạn không thể nhìn thấy cách cuộc sống vận hành nhưng ngay lúc này đây ông ta phải đánh đổi một điều gì khác chỉ bởi vì đã không làm tròn bổn phận của mình.
Epictetus nói: “Không có kẻ xấu nào không phải nhận quả đắng.”
Nhưng nếu bạn đáp trả bằng cách làm tổn thương cha mình, thì bạn không làm tròn bổn phận của một người con gái và hậu quả là bạn sẽ tự làm mình đau. Bạn đánh mất đi phẩm hạnh – nét dịu dàng, sự kiên nhẫn và lòng tự trọng.
Bạn có nhận ra điều đó không? Không hề. Sự méo mó của tính cách không dễ nhận thấy như việc mắc bệnh tật hoặc mất đi tài sản. Bạn không nhận ra mình đã mất những gì – nét dịu dàng, sự kiên nhẫn và lòng tự trọng của mình.
Đây là một tư tưởng của trường phái Khắc kỷ: Hãy làm tốt vai trò của mình bằng cách trở thành người giỏi nhất có thể, tập trung vào những gì bạn kiểm soát và cuối cùng là trở thành một người có đức hạnh.
“Hãy suy ngẫm về các vai trò xã hội khác mà ngươi đang đảm nhận,” Epictetus khuyên. “Nếu ngươi là một thành viên hội đồng, hãy xem xét những gì một thành viên hội đồng nên làm. Nếu ngươi còn trẻ, tuổi trẻ có ý nghĩa gì; nếu ngươi đã già, tuổi tác có ý nghĩa gì; nếu bạn là một người cha, tình phụ tử đòi hỏi điều gì? Mỗi vai trò đều đòi hỏi các hành động phù hợp với nó.”
Làm tròn bổn phận của bạn, ngay cả khi những người khác không làm như vậy.