Bài thực hành 52: Làm điều tốt, chứ không chỉ tránh làm điều xấu
👉TẢI EBOOK PDF SÁCH "THE DAILY STOIC" TIẾNG VIỆT BẢN MỚI 2022
👉TẢI EBOOK PDF SÁCH "SỔ TAY CHỦ NGHĨA KHẮC KỶ - TƯ TƯỞNG VƯỢT THỜI ĐẠI ĐỂ GẶT HÁI SỨC BẬT TINH THẦN, TỰ TIN VÀ ĐIỀM TĨNH"
“Sự bất công đến từ những gì ngươi không làm, chứ không chỉ đến từ những gì ngươi đang làm.”
– MARCUS AURELIUS
Đương nhiên sẽ rất tốt nếu bạn không bắt nạt đồng nghiệp. Nhưng nếu bạn chỉ đứng đó nhìn, và thậm chí cười phá lên trước những lời lời nhận xét ác ý của kẻ bắt nạt, thì bạn cũng chẳng khá hơn kẻ bắt nạt đâu. Đừng hành xử thiếu chín chắn. Hãy can thiệp để giúp đỡ người đang bị bắt nạt. Can đảm lên, và làm những gì đúng đắn.
Khi những người tốt dửng dưng đứng ngoài cuộc thì cái ác sẽ chiến thắng. Có câu nói rất nổi tiếng thế này: “Điều kiện cần duy nhất để cái ác chiến thắng chính là khi những người tốt không làm gì cả.”
Đừng trở thành người không làm gì cả. Bạn sẽ chả mất gì đâu. Nếu bạn đứng ra làm gương, những người khác sẽ làm theo. Họ cần một người dẫn đầu. Bạn có thể là người dẫn đầu đó.
Tôi cá là bạn đã chứng kiến cảnh này: Một người thô lỗ làm phiền mọi người khác. Một tình huống quen thuộc. Mọi người thì đang khó chịu, và họ bắt đầu tức giận trong lòng, nhưng không ai ngăn cản tên điên này. Cho đến khi người hùng xuất hiện, tiến đến tên điên nọ, nói điều gì đó với anh ta, và úm ba la vấn đề đã được giải quyết.
Ai cũng có thể làm được. Nhưng không ai nghĩ rằng mình là người phù hợp để làm điều đó. Hoặc không ai có đủ can đảm để đối đầu với những kẻ khó ưa.
Nhưng không phải lúc nào người hùng cũng xuất hiện, cái xấu tiếp tục hoành hành cho đến khi trò chơi kết thúc, khi đã hết phim hoặc chỉ kết thúc khi bạn về đến nhà sau một buổi tối không mấy dễ chịu. Nghe này, tôi biết không dễ dàng gì khi tiến đến và đối đầu với những kẻ khó ưa, đặc biệt nếu điều đó có thể gây nguy hiểm cho bạn – không ai yêu cầu bạn phải đối đầu với một kẻ đang cầm dao.
Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ. Từ người đang nhai nhồm nhoàm ngồi cạnh bạn trên tàu. Từ đồng nghiệp với hơi thở có mùi rất tệ. Hoặc bắt đầu với anh chàng trong phòng tắm hơi không chịu khép cửa tử tế.
Tôi đã mất hai phút dài và thêm chút sự can đảm để nói với anh chàng đó vui lòng đóng cửa phòng tắm hơi. Thay vì yêu cầu anh ta đóng cửa lại ngay lập tức, tôi đã đấu tranh với bản thân trong hai phút, có một chút tức giận với anh ta, và nhận ra những suy nghĩ và hành vi của mình thật nực cười như thế nào.
Lần tới, tôi sẽ nhanh nhạy hơn trong việc yêu cầu người khác cư xử có chừng mực. Hãy xếp hàng như những người khác. Vui lòng giảm âm lượng. Làm ơn đóng cửa lại.
Tôi đồng ý là điều này nghe có vẻ hơi giống một kẻ thích kiểm soát. Nhưng việc đối đầu và mạo hiểm trong một tình huống khó xử, hoặc thậm chí đứng ra giúp đỡ người khác sẽ tốt hơn nhiều việc bực tức và nóng giận trong người mà chẳng thể làm gì, đúng chứ?
Thật buồn cười khi chúng ta chọn cách tức giận với người lạ thay vì lịch sự yêu cầu họ dừng hay thay đổi hành động của mình. Ryan Holiday đã nói một câu rất hay: “Chúng ta không chỉ muốn người khác trở nên tốt hơn, mà ta mong đợi điều đó sẽ xảy ra một cách thần kỳ – chúng ta muốn người khác thay đổi, cho rằng cái nhìn giận dữ của mình có thể xuyên thẳng vào tâm trí họ giúp họ nhận ra điều đó.”
Marcus Aurelius nhắc nhở bản thân cũng như chúng ta hãy sử dụng lý trí trong những tình huống như vậy: “Ngươi có tức giận khi người khác bốc mùi hay bị hôi miệng? Trọng tâm ở đây là gì? Nách hay miệng thì cũng sẽ có mùi hôi. Ngươi cho rằng họ phải có ý thức, chẳng lẽ họ không biết họ đang xúc phạm người khác như thế nào sao? Chà, ngươi cũng là người có ý thức, xin chúc mừng! Vậy thì, hãy sử dụng lý lẽ của mình để thức tỉnh họ, chỉ cho họ thấy, nói cho họ nghe. Nếu người đó chịu lắng nghe, ngươi có thể giúp họ giải quyết vấn đề mà không phải tức giận vô lý. Sẽ không phải xuất hiện những tình huống kịch tính hay khó coi.”
Cá nhân tôi thấy cả hai việc đều giống nhau. Nhưng việc không nói gì và nuốt giận vào trong sẽ dễ làm hơn là việc dũng cảm đối mặt và sau đó sẽ thấy vui vẻ. Tuy nhiên, là những người theo chủ nghĩa Khắc kỷ đầy tham vọng, chúng ta nên gom toàn bộ sự dũng cảm của mình và cố gắng cải thiện tình huống vì lợi ích chung. Nếu bạn bị hôi miệng, bạn có muốn được nhắc khéo về nó không? Nếu bạn bốc mùi, bạn có muốn biết điều đó không? Người khiến bạn khó chịu có thể không biết điều đó. Vậy tại sao không chỉ ra điều đó và cho họ cơ hội thay đổi? Và đồng thời cho bạn cơ hội để thấy thoải mái?
Không làm điều xấu là chưa đủ. Chúng ta phải đại diện cho cái tốt, ngay cả trong những tình huống nhỏ nhặt. Hãy làm những điều đúng đắn một cách tốt nhất có thể.